จุลินทรีย์ที่เป็นประโยชน์ ช่วยบำบัดน้ำเสีย บำบัดกลิ่น
ไม่เป็นอันตรายต่อคนและสัตว์
และยังสามารถใช้เป็นฮอร์โมนพืช ในดับกลิ่นและโรคในคอกปศุสัตว์
การขยายและวิธีอื่นๆ ที่จะช่วยเพิ่มจำนวนเชื้อในการใช้งาน
(ก) การขยายจุลินทรีย์ EM-2000
1.จุลินทรีย์อีเอ็ม-2000 2 ช้อนโต๊ะ
2.กากน้ำตาล 2 ช้อนโต๊ะ
3.น้ำสะอาด 1 ลิตร
วิธีทำ ผสมจุลินทรีย์อีเอ็ม-2000 กากน้ำตาล และน้ำ
เข้าด้วยกัน ใส่ขวดพลาสติกชนิดฝาเกลียวปิดฝาให้แน่นเก็บไว้ 5 วัน จะเป็นหัวเชื้อขยาย เป็นการนำจุลินทรีย์มาขยายให้ได้จำนวนมาก ลดต้นทุนนำไปใช้ หรือขยายต่อได้อีก (เก็บไว้ได้นาน 3 เดือน)
วิธีใช้ ใช้ทำจุลินทรีย์น้ำ ฮอร์โมน สารไล่แมลง และจุลินทรีย์แห้ง ฯลฯ
หมายเหตุ 1 แก้ว ประมาณ 250 ซีซี
1 ช้อนโต๊ะ ประมาณ 10 ซีซี
(ข) การทำฮอร์โมนผลไม้
1. มะละกอสุก 2 กก.
2. ฟักทองแก่จัด 2 กก.
3. กล้วยน้ำว้าสุก 2 กก.
4. จุลินทรีย์อีเอ็ม-2000 1 แก้ว
5. กากน้ำตาล 1 แก้ว
6. น้ำสะอาด 1 ถังหรือ 10 ลิตร
วิธีทำ หั่นมะละกอ ฟักทอง กล้วยทั้งเปลือกและเมล็ด ใส่ภาชนะมีฝาปิดผสม EM-2000 และกากน้ำตาลอย่างละ 1 แก้วใส่น้ำ 10 ลิตรหรือ 1 ถัง คนให้เข้ากันปิดฝาให้แน่นหมักไว้ 7-8 วัน เปิดก๊อกแล้วกรองใส่ขวดเก็บไว้ได้นาน 3 เดือน
วิธีใช้ 4-5 ช้อนโต๊ะ ผสมน้ำ 10 ลิตร หรือ 1 ถัง ฉีด พ่น ราด จะทำให้ดอกติด ผลดก ขนาดโต น้ำหนักดี รสชาติอร่อย
(ค) การทำฮอร์โมนยอดพืช
1. ยอด/ใบยูคาลิปตัส 1 กก.
2. ยอดสะเดา 1 กก. (ยอดและเมล็ด)
3. น้ำสะอาด 1 ถัง
4. จุลินทรีย์อีเอ็ม-2000 1 แก้ว
5. กากน้ำตาล 1 แก้ว
วิธีทำ นำใบยูคาลิปตัส ยอดสะเดา และน้ำ 1 ถัง ต้มรวมกันจนเลือน้ำ ½ ถัง ทิ้งให้เย็น ผสมจุลินทรีย์อีเอ็ม-2000 1 แก้ว กากน้ำตาล 1 แก้ว หมักไว้ 7-10 วัน
วิธีใช้ เหมือนฮอร์โมนผลไม้
(ง) การทำจุลินทรีย์น้ำใช้ทันที
1. จุลินทรีย์อีเอ็ม-2000 1 ช้อนโต๊ะ
2. กากน้ำตาล 1 ช้อนโต๊ะ
3. น้ำสะอาด 10 ลิตร หรือ 1 ถัง
วิธีทำ น้ำจุลินทรีย์ อีเอ็ม-2000 และอีเอ็ม-2000 และกากน้ำตาลผสมในน้ำให้เข้ากัน
วิธีใช้ พืช ผัก ใช้ฉีด พ่น รด ราด ทุก 3 วัน ไม้ดอก ไม้ผล พืชสวน ฉีด พ่น ทุก 7 วัน เดือนละ 1-2 ครั้ง ใช้ให้หมดภายใน 1 วัน หากไม่หมดให้นำไปราดห้องน้ำ ล้างพื้นซีเมนต์ หรือเทลงท่อระบายน้ำ
(จ) สูตรไล่แมลง
1. จุลินทรีย์อีเอ็ม-2000 1 แก้ว
2. กากน้ำตาล 1 แก้ว
3. น้ำส้มสายชู 5 % 1 แก้ว
4. เหล้าขาว 28-40 ดีกรี 2 แก้ว
5. น้ำสะอาด 10 ลิตร
วิธีทำ นำส่วนผสมมาผสมให้เข้ากัน ใส่ภาชนะปิดฝาให้สนิทหมักไว้ 7-10 วัน เขย่าถังเบาๆ ทุกวันและเปิดฝานิดๆ ให้ก๊าซระบายออก ครบกำหนดเทใส่ขวดพลาสติกชนิดฝาเกลียว เก็บไว้ใช้ได้นาน 3 เดือน
วิธีใช้ 4-5 ช้อนโต๊ะ ผสมน้ำ 20 ลิตรใช้ฉีด พ่น รด ราด พืชผัก ไม้ใบ ไม้ดอก พืชสวน ทุกสัปดาห์
(ฉ) สูตรไล่หอย , เพลี้ยไฟ
1. ยอดยูคาลิปตัส 2 กก.
2. ยอดสะเดา 20 ยอด หรือ 2 กก.
3. ข่าแก่ 2 กก.
4. บอระเพ็ด 2 กก.
5.จุลินทรีย์อีเอ็ม-2000 1 แก้ว
6. กากน้ำตาล 1 แก้ว
วิธีทำ นำยอดยูคาลิปตัส ยอดสะเดา ข่าแก่ และบอระเพ็ด แต่ละอย่างแยกกันใส่ปี๊ป ใส่น้ำเต็ม ต้มให้เหลือน้ำอย่างละครึ่งปี๊ป ทิ้งไว้เย็น นำมาเทรวมกันในถังใหญ่ หรือโอ่ง ใส่จุลินทรีย์อีเอ็ม-2000 1 แก้ว กากน้ำตาล 1 แก้ว ปิดฝาให้สนิททิ้งไว้ 5 วัน
วิธีใช้ ใช้ครึ่งแก้วผสมน้ำ 20 ลิตร ฉีด พ่น รดในแปลง ผัก พืชในนาข้าว ป้องกันใบข้าวไหม้ด้วย
(ช) การทำจุลินทรีย์แห้ง
1. มูลสัตว์แห้งบดระเอียดทุกชนิด 1 ส่วน (กระสอบ)
2. แกลบดิบ 1 ส่วน(กระสอบ)
3. รำละเอียด 1 ส่วน (กระสอบ)
4. จุลินทรีย์อีเอ็ม-2000 20 ซีซี (2 ช้อนโต๊ะ)
5. กากน้ำตาล 20 ซีซี (2 ช้อนโต๊ะ)
6. น้ำสะอาด 10 ลิตร (หรือ 1 ถัง)
วิธีทำ
ขั้นที่ 1 เตรียมจุลินทรีย์ อีเอ็ม-2000 กากน้ำตาล น้ำสะอาดผสมไว้ในถังน้ำ
ขั้นที่ 2 นำมูลสัตว์ + รำละเอียดผสมคลุกเคล้าให้เข้ากัน
ขั้นที่ 3 นำแกลบดิบใส่ลงในน้ำที่ขยายจุลินทรีย์อีเอ็ม-2000 ในขั้นที่ 1 จุ่มให้เปียกแล้วบีบพอหมาดๆ นำมาคลุกกับส่วนผสมขั้นที่ 2 ให้เข้ากันความชื้นประมาณ 40-50 % (กำแล้วไม่มีน้ำหยดจากง่ามมือ)
การหมัก
เอาส่วนผสมทั้งหมดบรรจุลงในกระสอบป่าน ถุงปุ๋ย ที่อากาศถ่ายเทได้โดยบรรจุลงไป ¾ ของกระสอบไม่ต้องกดให้แน่นนำไปวางลงในที่มีฟางรองเพื่อการระบายอากาศในส่วนล่าง พลิกกลับกระสอบในวันที่ 2,3,4 ทุกๆ วัน ในวันที่ 2-3 อุณหภูมิ จะสูงถึง 50-60 องศาเซลเซียส วันที่ 4 และวันที่ 5 อุณหภูมิเย็นลงจะปกติ ตรวจดูไม่ให้อุณหภูมิเกิน 36 องศาเซลเซียส จุลินทรีย์แห้งสนิท สามารถนำไปใช้ได้
การเก็บรักษา
เก็บรักษาเมื่อโบกาฉิแห้งสนิท ควรเก็บรักษาในที่ร่มไม่โดนฝน และไม่โดนแดด สามารถเก็บรักษาได้นานประมาณ 1 ปี
วิธีใช้
1. ใช้จุลินทรีย์แห้งในแปลงปลูกต้นไม้ทุกชนิด ในอัตราส่วนจุลินทรีย์แห้ง 1 กำมือ ต่อ พื้นที่ 1 ตารางเมตร แล้วทำการเพาะปลูกได้
2. พืชผักที่มีอายุเกิน 2 เดือน เช่นฟักทอง แตงกวา ถั่วฝักยาว กระหล่ำปลี ใช้ปุ๋ยแห้งรองก้นหลุมก่อนปลูกประมาณ 1 กำมือ
3. ไม้ยืนต้น ไม้ผล ควรรองก้นหลุมด้วยเศษหญ้า – ใบไม้ ฟางแห้ง และจุลินทรีย์แห้งประมาณ 1 กก. ส่วนไม้ยืนต้น ไม้ผลที่ปลูกแล้วให้ใส่จุลินทรีย์แห้งให้รอบทรงพุ่ม แล้วคลุมด้วยเศษหญ้า ใบไม้แห้ง ฟางแห้ง
4. ไม้ดอก ไม้ประดับ ไม้กระถาง ควรใส่จุลินทรีย์แห้งสัปดาห์ละ 1 ครั้งประมาณ 1 ช้อนโต๊ะรอบๆ โคนต้น
(ซ.) สูตรน้ำซาวข้าว
1. น้ำซาวข้าวประมาณ 2 ลิตร
2. จุลินทรีย์อีเอ็ม-2000 4 ช้อนโต๊ะ
วิธีทำ
• น้ำซาวข้าว (น้ำเพื่อล้างฝุ่นข้าวและสิ่งสกปรกออกก่อนนำไปหุง) ประมาณ 2 ลิตร หากไม่ถึง 2 ลิตรให้เติมน้ำสะอาดลงไปแล้วกรองด้วยผ้าข้าวบางให้ใส
• ใส่จุลินทรีย์ อีเอ็ม-2000 4 ช้อนโต๊ะ คนให้เข้ากัน แล้วบรรจุในขวดพลาสติกชนิดฝาเกลียวปิดฝาให้สนิท
• เก็บไว้ 4 วัน น้ำที่ได้มีสีเหลืองอ่อน กลิ่นหอมจึงนำไปใช้
วิธีใช้
• ใช้แทนผงซักฟอก โดยใช้สูตรน้ำซาวข้าว ผสมน้ำในอัตราส่วน 1 ต่อ 20 แช่ผ้าทิ้งไว้ 1 คืน กรณีใช้เครื่องซักผ้าประมาณ 500 ซีซี วันรุ่งขึ้นซักน้ำสะอาด และนำผ้าตากให้แห้ง ผ้าจะสะอาดไม่มีกลิ่น ไม่กระด้าง รีดง่าย
• ใช้เป็นสเปรย์ดับกลิ่น โดยนำสูตรน้ำซาวข้าวใส่ขวดที่มีหัวฉีดเป็นละออง ดับกลิ่นเหม็นติดเสื้อผ้า กลิ่นอับในรถยนต์
• ใช้ผสมน้ำถูพื้นบ้าน พื้นครัว (อัตราส่วนตามความสกปรก)
• กรณีมีตะกอนที่ก้นขวด ให้ใช้เฉพาะน้ำใสเท่านั้น
• ใช้ให้หมดภายในเวลาประมาณ 4 วัน
หมายเหตุ
• หากดมมีกลิ่นเหม็น ใส่กากน้ำตาล 1 ช้อนโต๊ะ ผสมกันนำไปราดท่อระบายน้ำ หรือเทลงในส้วม
(ฌ) สูตรไล่แมลง
1. ลูกยอสุก 1 กก.
2. จุลินทรีย์อีเอ็ม-2000 1 แก้ว
3. กากน้ำตาล 1 แก้ว
วิธีทำ
นำลูกยอสุกมาสับให้ละเอียด ใส่น้ำพอท่วมผสมจุลินทรีย์อีเอ็ม-2000 กากน้ำตาล คนให้เข้ากันหมักไว้ 10 วัน พอได้ที่กรองเอาแต่น้ำมาใช้
วิธีใช้
สารไล่แมลง 1 แก้ว ผสมน้ำ 20 ลิตร ฉีด พ่น รด ราด
วัตถุที่ใช้แทนกากน้ำตาล
• น้ำผึ้ง น้ำตาลทรายแดง นมสด
• น้ำผลไม้สดทุกชนิด เช่นน้ำมะพร้าว น้ำส้ม น้ำสับปะรด น้ำอ้อย ฯลฯ
• น้ำซาวข้าว
• น้ำปัสสาวะ
• ฯลฯ
ที่มา : ชีววิถีเพื่อการพัฒนาอย่างยั่งยืน
ฝ่ายชุมชนสัมพันธ์ การไฟฟ้าฝ่ายผลิตแห่งประเทศไทย